سپتیک فاضلاب خانگی از معرفی تا انواع

سپتیک فاضلاب خانگی یک سیستم برای تصفیه و سپس دفع مطمئن فاضلاب است. از این شیوه بیشتر در مناطقی استفاده می شود که سیستم فاضلاب شهری وجود ندارد و حفر چاه نیز امکان پذیر نیست. از طرفی چون نفوذ فاضلاب می تواند آب های زیرزمینی و سطحی را آلوده کند، سپتیک شیوه مطمئنی برای جلوگیری خواهد بود. اصلی ترین بخش سپتیک مخزن آن است که در انواع مختلفی از نظر جنس یا ابعاد وجود دارد. چنانچه مخزن سپتیک یا لوله های منتهی به آن دچار گرفتگی شود، باید از خدمات لوله بازکنی فوری استفاده کنید؛ زیرا عدم دفع صحیح فاضلاب مشکلات زیادی را به همراه دارد.

معرفی سیستم سپتیک فاضلاب خانگی

در مناطقی که شبکه فاضلاب شهری وجود ندارد، ساختمان ها برای دفع فاضلاب از چاه استفاده می کنند که شیوه ای قدیمی است؛ اما حفر چاه نیز در مناطق مختلف به دلایلی مانند بالا بودن سطح آب زیرزمینی غیرممکن خواهد بود. ضمن اینکه نفوذ فاضلاب از درون چاه به سفره های آب زیرزمینی منجر به آلوده شدن آب مصرفی می شود. استفاده از سیستم سپتیک فاضلاب خانگی بهترین راه حل در این شرایط است. این سیستم کار تصفیه فاضلاب را انجام داده و پساب تصفیه شده را به خاک می دهد. اجزای تشکیل دهنده این سیستم موارد زیر هستند.

• لوله و اتصالات

از ورود تا خروج سپتیک فاضلاب خانگی نیازمند استفاده از لوله و اتصالات مناسب و باکیفیت است.

• مخزن اولیه سپتیک فاضلاب خانگی

حجم عمده ای از سیستم سپتیک را مخزن اولیه تشکیل می دهد.

• جداکننده

دیواره جداکننده مانع ورود لجن و چربی های شناور به قسمت تصفیه می شود.

• مخزن ثانویه

این مخزن را با نام مخزن تصفیه نیز معرفی می کنند که مواد ته نشین شده و شناور در آن جمع خواهند شد.

• سیستم تهویه

در فرایندهای بی هوازی داخل سپتیک گازهایی تولید می شوند که این سیستم آن ها را از مخزن خارج می کند.

• سیستم خروجی

لوله های خروجی و میان گیر در این قسمت قرار دارند.

نحوه کار سپتیک فاضلاب خانگی

سپتیک فاضلاب خانگی در چندین مرحله کار تصفیه و در نهایت دفع فاضلاب را انجام می دهد. به عبارتی در این سیستم ابتدا مواد زائد جداسازی شده و در نهایت با سالم سازی آب دفع خواهند شد. این فرایند طی مراحل زیر انجام می شود:

• ورود و نگهداری داخل مخزن سپتیک

شروع این فرایند با ورود فاضلاب از داخل خانه به مخزن است؛ یعنی ابتدا فاضلاب خانه به کمک لوله های تعبیه شده وارد مخزن سپتیک می شوند. فاضلاب برای مدتی در این مخزن به خوبی باقی می ماند تا مواد جامد ته نشین شده و لجن تشکیل دهند. روغن ها و دیگر زباله ها نیز در سطح آب شناور خواهند شد.

• ورود به فرایند تصفیه ثانویه

در گام بعدی مواد شناور شده که روی سطح لجن ها قرار دارند از مخزن سپیتک خارج می شوند. خروجی ها به نحوی هستند که اجازه ورود لجن را به گام بعدی نمی دهند. مواد شناور وارد میدان تخلیه خواهند شد که منطقه ای شنی یا لوله های متخلخل است. زباله های باقی مانده در این مرحله به کلی از آب جدا می گردند. میدان تخلیه با نام ترانشه جذبی نیز شهرت دارد.

• دفن فاضلاب

آخرین مرحله سپتیک فاضلاب خانگی دفن است. در این فرایند پساب باقی مانده از خاک های غیراشباع عبور می کنند تا باکتری های مضر به طور طبیعی از بین بروند. ورود آب ها در این شرایط به سفره های آب زیرزمینی امکان پذیر بوده و آسیبی به سلامت آب ها وارد نمی کنند.

انواع مخازن سپتیک فاضلاب

قسمت مهمی از سپتیک فاضلاب خانگی را مخزن آن تشکیل می دهد. این مخزن انواع مختلفی دارد که بهترین آن ها فایبرگلس، پلی اتیلن، بتنی یا فولادی هستند. ویژگی های هر یک از این مخازن به شرح زیر است:

1- مخزن سپتیک فایبرگلس

مقاوم ترین نوع مخزن سپتیک فاضلاب خانگی، مخزن های فایبرگلس هستند. این نوع از مخازن در برابر تغییرات مختلفی از جمله حرکت زمین، واکنش های شیمیایی، رطوبت، دما، اشعه فرابنفش و… استحکام بالایی دارند.

2- تانک سپتیک فاضلاب خانگی پلی اتیلن

مخازن پلی اتیلن نمونه ای دیگر از تانک های سپتیک فاضلاب خانگی محسوب می شوند. مخازن پلی اتیلن معمولا قیمت مناسب و کیفیت بالایی دارند. طول عمر این مخازن حداقل ۵۰ سال تخمین زده می شود. مقاومت این مخازن نسبت به رطوبت و واکنش های شیمایی نیز مطلوب است.

3- مخزن بتنی سپتیک

مخازن بتنی معمولا استحکام بالایی دارند و از نظر قیمت نیز مناسب خواهند بود؛ اما ضعف بزرگ آن ها احتمال ترک خوردگی است. در واقع تانک های بتنی با گذر زمان و در اثر عوامل چون حرکت زمین ممکن است ترک بخورند. در این شرایط احتمال نشتی فاضلاب از آن ها به داخل زمین زیاد خواهد بود.

4- تانک های فولادی

مقاومت مخازن فولادی سپتیک فاضلاب خانگی نسبتا بالا است و طول عمری در حدود ۲۵ سال دارند. با این وجود ضعف بزرگ آن ها احتمال خوردگی در برابر عواملی چون واکنش های شیمایی است.

نکات مهم در استفاده و نگهداری از سیستم سپتیک

برای اینکه چالش های استفاده از سیستم سپتیک به حداقل برسند، لازم است نکاتی را رعایت کنید تا سیستم شما دچار اختلال نشود. اصلی ترین این نکات به شرح زیر هستند:

بررسی و تخلیه به موقع مخزن سپتیک

جلوگیری حداکثری از ورود مواد جامد و شیمیایی به مخزن

عدم استفاده از مواد افزودنی برای تجزیه فاضلاب

استفاده از سنسورهای سپتیک جهت اطلاع از وضعیت سیستم مانند پر شدن مخزن

تعویض به موقع خاک میدان تخلیه در صورت نیاز

استفاده از مخزن ثانویه تخلیه در صورتی که خاک منطقه مناسب تخلیه آب نیست

مزایا و معایب سپتیک فاضلاب خانگی

موارد زیر، مهمترین مزایایی هستند که می توان برای این شیوه دفع فاضلاب نام برد:

جلوگیری از ورود مواد مضر به سفره های آب زیرزمینی

پیش تصفیه فاضلاب بدون نیاز به اپراتور انسانی یا مصرف برق

امکان جابه جایی سیستم به منطقه ای دیگر

قابلیت استفاده از لجن های موجود در مخزن برای مصرف کشاورزی

تصفیه فاضلاب داخل مخزن سرپوشیده و کاملا بسته

قیمت مناسب و مقرون به صرفه

اشغال کم فضا

طول عمر و دوام بالا

در مقابل، استفاده از سپتیک فاضلاب خانگی می تواند این معایب را برای شما به دنبال داشته باشند:

احتمال ایجاد بوی بد در اطراف مخزن

احتمال خرابی مخزن و نشتی فاضلاب بدون پیش تصفیه

پر شدن زودهنگام مخزن و نیازمند تخلیه مداوم در صورت ورود مواد جامد زیاد

عدم تصفیه کامل فاضلاب

چکیده مطالب سپتیک فاضلاب خانگی

دفع فاضلاب خانه یکی از چالش های اصلی هنگام ساختمان سازی است. مناطقی که امکان اتصال به شبکه فاضلاب شهری را ندارند، معمولا از چاه استفاده می کنند؛ اما دفع فاضلاب در چاه می تواند منجر به آلودگی سفره آب های زیرزمینی شود؛ ضمن اینکه بعضا مناطقی هستند که امکان حفر چاه در آن ها وجود ندارد. استفاده از سیستم های تصفیه فاضلاب در محل یا همان سپتیک فاضلاب خانگی بهترین راه حل محسوب می شود. در این سیستم ها عمل پیش تصفیه داخل مخازن مخصوص انجام شده و سپس پسابی که باکتری های مضر ندارد به مرور در خاک دفع می شود. چنانچه سوال یا تجربه ای درباره سیستم سپتیک دارید، در بخش نظرات مطرح نمایید.

سوالات متداول

آیا استفاده از سپتیک فاضلاب خانگی برای همه ساختمان ها مفید است؟

توصیه استفاده از این سیستم بیشتر برای ساختمان هایی است که جمعیت کمی دارند و مصرف آب آن ها نیز زیاد نیست. ضمنا این سیستم مناسب استفاده در مناطقی که نزدیک رودخانه ها هستند، نخواهد بود.

سپتیک فاضلاب خانگی چند نوع دارد؟

سپتیک مخزنی، سپتیک غیرمتمرکز متعارف و سپتیک‌های محفظه ای انواع سپتیک فاضلاب خانگی هستند.

مطلب بعدی:
گرفتگی لوله پشت بام و روش های باز کردن آن
مطلب قبلی:
نحوه لوله کشی استخر و اصول مهم آن