مقدار شیب استاندارد لوله فاضلاب و نحوه محاسبه آن

هنگام لوله کشی فاضلاب ساختمان ها، توجه به شیب بندی استاندارد امری ضروری است. هر چقدر بتوانید شیب استاندارد لوله فاضلاب را دقیق تر محاسبه و پیاده سازی کنید، از مشکلات بعدی جلوگیری کرده اید. یکی از دلایل بروز گرفتگی لوله و نیاز به لوله بازکنی تهران عدم رعایت همین مسئله است. به طور کلی با در نظر گرفتن قطر لوله، محل لوله کشی، نوع فاضلاب عبوری و… شیب فاضلاب تا حداکثر ۲ درصد در نظر گرفته می شود.

مفهوم شیب استاندارد لوله فاضلاب

بالاترین نقطه لوله در ابتدای مسیر و پایین ترین قسمت لوله در انتها، اختلاف ارتفاعی دارند که به آن شیب گفته می شود. به عبارتی اختلاف ارتفاع ابتدا و انتهای لوله تا سطح به عنوان شیب آن در نظر گرفته می شود. وجود این شیب برای حرکت پسماندها در لوله ضروری است و میزان آن باید طبق استانداردهایی به صورت دقیق محاسبه شود. در حالت کلی مقدار شیب استاندارد لوله فاضلاب به اندازه ای است که پسماندها با سرعت ۷۰ سانتی متر بر ثانیه داخل آن حرکت کنند.

نحوه محاسبه شیب استاندارد لوله فاضلاب ساختمان

برای اینکه بتوانید شیب استاندارد لوله فاضلاب را محاسبه نمایید، لازم است موارد مختلفی را مورد بررسی قرار دهید که عبارتند از:

تعیین مسیر لوله

ابتدا باید مشخص شود که می خواهید لوله را در سقف کار کنید و یا مسیر لوله کشی کف زمین شما است. لوله کشی های در سقف به ناچار باید با شیب کمتری نسبت به کف زمین اجرا شوند؛ اما این کاهش شیب نباید بیش از یک درصد باشد.

قطر لوله

اندازه قطر لوله فاضلاب روی محاسبه شیب آن تاثیرگذار است. به طور کلی قطر لوله باید در طول مسیر ثابت بماند یا اینکه افزایش پیدا کند. همچنین به تناسب قطر لوله اندازه شیب های زیر پیشنهاد می شود:

نوع استفاده

شیب مورد نیاز برای فاضلاب به نوع استفاده شما نیز بستگی دارد. برای مثال شیب فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی، دوش حمام، وان و… متفاوت است. شیب های پیشنهادی برای  قسمت های مختلف ساختمان به شرح زیر است:

فرمول محاسبه شیب استاندارد لوله فاضلاب

ضمن در نظر گرفتن موارد تاثیرگذار بالا برای محاسبه شیب استاندارد لوله فاضلاب، به کمک فرمول زیر نیز می توانید این کار را انجام دهید: طول لوله/100* (ارتفاع ابتدای لوله – ارتفاع انتهای لوله) همچنین تراز بنایی نیز به شما در پیاده سازی نهایی شیب استاندارد لوله فاضلاب کمک می نماید.

اهمیت شیب بندی لوله های فاضلاب

همانطور که گفتیم توجه به اندازه گیری دقیق شیب لوله های فاضلاب امری ضروری است؛ اما چرا؟ شاید فکر کنید که با ایجاد شیب زیاد در لوله دیگر نگران مسئله ای نخواهید بود در حالی که اینطور نیست. چنانچه شیب فاضلاب بیشتر از اندازه باشد نیز مشکلاتی را به همراه خواهد داشت.

ایراد شیب کم در لوله کشی فاضلاب

در صورتی که شیب استاندارد لوله کشی فاضلاب خود را به درستی تعیین نکنید و مقدار شیب کمتر از حالت مورد نیاز باشد، پسماندها با سرعت کمی در لوله حرکت می کنند. این مسئله منجر به خروج بوی بد در خانه و به مرور گرفتگی لوله خواهد شد.

عیب شیب زیاد در لوله کشی فاضلاب

چنانچه شیب لوله کشی فاضلاب شما بیش از اندازه باشد، دو مشکل برایتان به همراه دارد. اول اینکه سیفون مدام در حال تخلیه شدن است و مصرف آب شما زیاد می شود. به این حالت سیفوناژ می گویند. دوم اینکه پسماندهای مایع با سرعت خیلی زیادی حرکت می کنند و ممکن است اجسام جامد نتوانند با آن ها همراهی کنند. در چنین شرایطی احتمال گرفتگی لوله را خواهید داشت.

اصول و نکات مهم در لوله کشی فاضلاب

علی رغم اهمیت زیادی محاسبه دقیق شیب استاندارد لوله فاضلاب، تنها مسئله مهم در لوله کشی فقط شیب بندی نیست؛ بلکه باید اصول دیگری را نیز مدنظر قرار دهید. مهمترین موارد در بحث لوله کشی فاضلاب شهری به شرح زیر هستند:

１) حرکت آب با سرعت ۷۰ سانتی متر بر ثانیه

اصلی ترین مسئله در لوله کشی فاضلاب شهری این است که در نهایت پسماندها در لوله با سرعت ۷۰ سانتی متر بر ثانیه حرکت کنند. این سرعت برای انواع لوله با هر اندازه قطری است؛ به همین دلیل برای شیب بندی به قطر توجه می شود تا سرعت خروجی برای همه یکسان باشد.

２) نصب دریچه بازدید

در لوله کشی فاضلاب نصب دریچه بازدید نیز از نکات بسیار مهم است. به طور کلی روی مسیر لوله های افقی و اصلی به ازای هر ۳۰ متر فاصله باید یک دریچه نصب کنید. همچنین در جایی که لوله تغییر شیب داشته باشد یا تغییر شیب با زاویه بیش از ۴۵ وجود دارد، نصب دریچه بازدید ضروری است.

３) مسیر انتخابی لوله های فاضلاب

لازم است برای لوله های فاضلاب کوتاهترین مسیر انتخاب شود تا طول لوله ها کاهش یابند. این کار کمک می کند به مرور زمان حالت لوله ها حفظ شده و تغییر شیب ندهند. ضمنا نمی توانید لوله های فاضلاب خود را از خانه های مجاور عبور دهید.

４) حفظ قطر اولیه لوله

در حالت کلی قطر لوله باید در طول مسیر و تا زمان رسیدن به انشعاب اصلی ثابت بماند. در صورت نیاز صرفا می توانید قطر لوله را افزایش دهید و امکان کم کردن قطر لوله به هیچ عنوان وجود ندارد.

５) پوشاندن روی لوله ها

با اتمام لوله کشی لازم است حتما روی لوله ها پوشیده شود تا به مرور شیب آن ها تغییر نکند. این مسئله به ویژه در لوله کشی هایی که طول بیشتری دارند اهمیت خواهد داشت.

６) استفاده از اتصالات ۴۵ درجه

در کل مسیر لوله کشی فاضلاب لازم است حتما از اتصالات ۴۵ درجه ای استفاده نمایید؛ در غیر این صورت احتمال بروز مشکل در آینده وجود دارد.

جمع بندی شیب استاندارد لوله فاضلاب ساختمان

از جمله بخش های مهم ساختمان سازی، لوله کشی فاضلاب است که شیب بندی آن اهمیت زیادی دارد؛ زیرا اگر زیاد باشد با رسوب پسماندهای جامد منجر به گرفتگی لوله می شود و اگر کم باشد سرعت پایین پسماندها ایجاد بوی ناخوشایند و رسوبات را به همراه خواهند داشت. برای محاسبه شیب استاندارد لوله فاضلاب لازم است قطر و طول لوله، محل استفاده و مسیر آن که در سقف است یا روی زمین مشخص شود. معمولا شیب لوله های فاضلاب در بازه نیم تا دو درصد هستند. سوالات خود درباره این موضوع را در بخش نظرات مطرح کنید.

سوالات متداول شیب استاندارد لوله فاضلاب

تفاوت شیب فاضلاب توالت ایرانی و فرنگی در چیست؟

فاضلاب توالت های ایرانی در همان ابتدا یک سیفون دارند که باید بدون شیب قرار بگیرد و سپس برای مسیر لوله شیب ۲ درصدی خواهند داشت. در مقابل توالت فرنگی سیفون داخلی دارد و در فاضلاب احتیاجی به گذاشتن سیفون نیست؛ در نتیجه صرفا لوله شیب بندی می شود و به شیب کمتری نیاز دارد.

دلیل استفاده از اتصالات ۴۵ درجه در لوله کشی فاضلاب چیست؟

دلیل استفاده از اتصالات ۴۵ درجه حفظ سرعت حرکت پسماندها و جلوگیری از انسداد مسیر می باشد.

مطلب بعدی:
بهترین راه های تشخیص نشتی لوله فاضلاب یا آب | 8 شیوه مطمئن
مطلب قبلی:
راهنمای خرید فلاش تانک و بررسی انواع آن